پیدا کردن کار در آلمان چالشها و فرصتهای بسیار زیادی را بههمراه دارد. کشور آلمان بهعنوان یکی از مهمترین قطبهای صنعتی دنیا محیطی پویا برای رشد حرفهای ارائه میدهد و پذیرای دیدگاهها و مهارتهای متنوعی است که مهاجران با خود بهارمغان میآورند و به غنیشدن بدنه شغلی این کشور کمک میکنند. درهرصورت، اگر بهدنبال جستجوی شغل در آلمان و در حال بررسی فرصتهای موردنظرتان در رشتههای مهندسی، پزشکی یا هر زمینه دیگری باشید، اقتصاد قوی آلمان و تعهد آن به نوآوری، چشماندازی دلپذیر را برای شما به وجود میآورد تا بتوانید پیشرفت کنید. در این مقاله قصد داریم به بررسی بازار کار آلمان، حقوق و مزایا، فرهنگ کاری و گامهای مختلف بپردازیم. با ما همراه باشید.
آلمان (با 84.3 میلیون نفر جمعیت) بزرگترین حوزه اقتصاد اتحادیه اروپا و پساز ایالات متحده آمریکا، چین و ژاپن، چهارمین اقتصاد بزرگ جهان است. درحالحاضر، 55.1 درصد از کل نیروی کار در آلمان در شرکتهای کوچک و متوسط (SMEs) کار میکنند و بازار کار آن به افراد تحصیلکرده با مدارک حرفهای نیاز دارد. اگر شما هم در رشتههای تحصیلی زیر دارای مدرک معتبر باشید، پیدا کردن کار در آلمان کار چندان سختی نخواهد بود:
● پزشکی: کمبود پزشک در مطبهای خصوصی و گاه در کلینیکها بهویژه در مناطق روستایی بالا است.
● پرستاری: در بیمارستانها، خانههای سالمندان و سایر مراکز مراقبتی به پرستاران واجد شرایط نیاز است.
● مهندسی: فرصتهای شغلی آلمان برای مهندسان، فراوان و پتانسیل درآمد نیز عالی است. شغلهای آلمان برای ایرانیان در رشتههای مهندسی برق، عمران، مکانیک و مکانیک قطعات خودرو، قابلدستیابی است.
● علوم کامپیوتر: در زمینههای STEM (علم، فناوری، مهندسی و ریاضیات)، هم در بخش خصوصی و هم در مؤسسات تحقیقاتی دولتی، جای خالی فراوانی وجود دارد.
سایر موقعیتهای شغلی در آلمان نیز میتواند از مشاغل ساده مانند کار در مهدکودکهای شهرداری و کلیسا، رانندگی برای شرکتهای باربری و مؤسسات شهرداری، آشپزی، کشاورزی و موارد مشابه تا مشاغل سخت مانند مهارتهای فنی و حرفهای گسترده شده باشد. بااینحال، واقعیت این است که آلمان با یک چالش بزرگ مواجه است: کمبود کارگر ماهر! این کمبود در بسیاری از حوزهها از پزشکی و بهداشت و مهندسی گرفته تا حوزه فناوری اطلاعات و سایر مشاغل تأثیر گذاشته و برای حفظ ثبات و رشد اقتصادی نیز بسیار مهم است.
بازار کار این کشور در چند دهه گذشته شاهد نوسانات بسیار بزرگی در نرخ اشتغال بوده است. پیشبینیهای اخیر نشان میدهد که نیروی کار ممکن است در حال کاهش باشد. تا سال 2023، حدود 45.8 میلیون نفر در آلمان شاغل بودند؛ اما این کشور همچنان کمبود نیروی کار قابل توجهی دارد و سعی میکند کاهش تأثیر کمبود نیروی کار را با پذیرش مهاجرین شغلی، جبران و رشد اقتصادی پایدار خود را تضمین کند.
بیشتر بدانید: لیست مشاغل مورد نیاز آلمان + (Whitelist 2024)
کمبود نیروی کار در آلمان در برخی حوزهها نمایانتر است. اگر قصد مهاجرت کاری به آلمان را دارید و در یکی از رشتههای زیر تحصیل کردهاید، احتمال موفقیت شما در مشاغل آلمان بیشتر خواهد بود:
● بهداشت و درمان: شامل پزشکان (پزشکان عمومی و پزشکان متخصص)، پرستاران، ماماها، دندانپزشکان، داروسازان، فیزیوتراپیستها، متخصصان تغذیه، اپتومتریستها و سایر مشاغل مرتبط با سلامت؛
● مهندسی و فناوری: شامل مهندسین مکانیک، برق، عمران، صنایع، شیمی و معدن، تحلیلگران سیستم و متخصصان شبکه؛
● فنی و حرفهای: شامل رانندگی کامیون، عملیات انبارگردانی، نظارت بر ساختوساز، تکنسین برق، لولهکش و نجار؛
● تعلیم و تربیت: شامل استادان دانشگاه و معلمان.
بیشتر بدانید: میزان تقاضای نیرو برای کادر درمان در آلمان چقدر است؟
ملیت و شرایط خاص هر فرد، معیارهای واجد شرایط بودن برای کاریابی در آلمان را تعیین میکند. هرکسی که برای پیدا کردن کار در آلمان تلاش میکند، میتواند برای مجوز کار آلمان درخواست دهد. بااینحال، روند درخواست و الزامات مطابق با کشور مبدا تنظیم میشود.
برای افرادی از کشورهای غیراتحادیه اروپا، فرآیند درخواست ویزای کار آلمان شامل چند مرحله است که در ادامه درباره آنها صحبت خواهیم کرد. اما ابتدا باید ببینید برای استخدام در آلمان، شرایط شما با کدام گزینه زیر تناسب دارد؟
● ویزای کار: اگر از یک کارفرمای آلمانی پیشنهاد شغلی دارید، ویزای کار به شما اجازه میدهد در آلمان کار کنید. این ویزا، مختص نقش شغلی شما است و یک شهروند اتحادیه اروپا نمیتواند این موقعیت را پر کند.
● ویزای فریلنسری: اگر خودتان کارآفرین هستید و میتوانید یک طرح تجاری قابلاجرا را با مشتریان بالقوه انجام دهید، ویزای فریلنسری برای کار مستقل در آلمان مناسب است.
● ویزای جستوجوی کار: برای کسانی که قصد کشف فرصتهای شغلی آلمان را دارند، ویزای جستوجوی کار یک دوره محدود را برای یافتن شغل و تضمین یک پیشنهاد شغلی مناسب فراهم میکند.
ازسویدیگر، در آلمان، بیمه درمانی برای همه شاغلان اجباری است و شرایط کار در آلمان بهگونهای است که دریافت ویزای کار و اجازه اقامت اغلب به ارائه مدارک بیمه درمانی بستگی دارد که به 2 شکل بیمه درمانی قانونی (عمومی) و بیمه درمانی خصوصی اجرا میشود. کارمندانی که کمتر از یک آستانه تعیینشده (درحالحاضر 66600 یورو در سال) درآمد دارند، باید بیمه درمانی قانونی داشته باشند. درآمد در آلمان در صورت تجاوز از حد مجاز، منجر به اخذ بیمه درمانی خصوصی خواهد شد.
قوانین کار آلمان بهعنوان پایه و اساس روابط کاری، عمل و شرایط و ضوابط حیاتی را مشخص میکنند. این قوانین، شامل جنبههای مختلفی از انواع قراردادها با شرایط متفاوت کاری است. قراردادها همچنین ساعات کار، حقوق، مزایا و مسئولیتها را بهتفصیل شرح میدهند. برخی از قراردادها شامل بندها یا مشخصات خاصی برای کار پارهوقت یا در مدت معین هستند؛ بنابراین، درک کامل قرارداد پیشاز امضا، ضروری است.
در صورت لزوم میتوانید درخواست ترجمه قرارداد را داشته باشید. پساز اطلاع از مفاد قرارداد، هرگونه تغییر در آن، باید با رضایت دوجانبه انجام شود. بهتر است برای اطمینان از درک و حمایت از حقوقتان، درخواست مشاوره حقوقی بدهید.
حداقل دستمزد در آلمان 12 یورو در ساعت و میانگین کار در هفته، بین 36 تا 40 ساعت است. کارهای تماموقت معمولاً بین 7 تا 8 ساعت در روز و در 5 روز کاری توزیع میشود که اغلب با یک استراحت ناهار حدود 1 ساعته یا 30 دقیقهای همراه است.
البته برخی از شرکتها ممکن است هفتههای کاری طولانیتری داشته باشند و اغلب به کارکنان، حقوق بالاتر یا مرخصی سالانه اضافی برای جبران میدهند. افراد خوداشتغال، اغلب بیشتر از سقف 48 ساعت در هفته کار میکنند و کسانی که کمتر از 30 ساعت در هفته کار کنند، بهعنوان کارمندان پارهوقت طبقهبندی میشوند.
حداقل حق مرخصی در آلمان 24 روز کاری در سال (معادل 1 هفته کاری 6 روزه بهاستثنای یکشنبهها) است. بااینحال، کارفرمایان اغلب روزهای تعطیل سالانه بیشتری را ارائه میدهند که از 25 تا 30 روز متغیر است. حق کامل مرخصی پساز گذشت بیشاز 6 ماه دوره تصدی کار، قابلاجرا است. اگر پیشاز این 6 ماه یا در نیمه اول سال فسخ قرارداد رخ دهد، حق کارمند، یک دوازدهم مرخصی سالانه برای هر ماه خدمت است؛ اما اگر فسخ پساز 6 ماه اول و در نیمه دوم سال تقویمی اتفاق بیفتد، کارمند از حق کامل مرخصی سالانه برخوردار میشود.
مادران باردار در آلمان با نزدیکشدن به زایمان (شش هفته پیشاز زایمان و هشت هفته پساز آن) از کار معاف هستند. مرخصی زایمان بهطور خودکار شروع میشود؛ اما ممکن است بهدلایل پزشکی به تعویق بیفتد. در این دورهها، زنان بهاندازه درآمد سه ماه پیشاز مرخصی، حقوق زایمان دریافت میکنند. والدین، صرفنظر از جنسیت، تا سن 3 سالگی کودک از حق مرخصی برخوردار هستند. این موضوع برای والدین شاغلی که دارای قرارداد کار در آلمان هستند، اعمال میشود. حداکثر 24 ماه از این 3 سال را میتوان تا 8 سالگی کودک بهتعویق انداخت.
در آلمان، قانون حقوق مستمر، امنیت کارکنان را در هنگام بیماری و کار نیز تضمین میکند. درصورتیکه یک کارمند، بهدلیل ناتوانی یا بیماری نتواند وظایف قراردادی خود را انجام دهد، میتواند مرخصی بگیرد. اطلاع فوری به کارفرما در این زمان ضروری است و در صورت تداوم غیبت بیشاز 3 روز متوالی، نیاز به گواهی پزشک خواهد بود.
طبق قوانین کار آلمان، کارفرمایان باید 100٪ حقوق یا دستمزد کارمندان را در 6 هفته اولیه بیماری به کارمندان بپردازند. این مقررات میتواند چندین بار در سال، در شرایط خاص اعمال شود. حق مرخصی استعلاجی حداکثر بهمدت 6 هفته در سال است و در شرایط خاص، امکان تمدید آن وجود دارد. برای دسترسی به این حق، حداقل 4 هفته کار با کارفرما ضروری است. علاوهبراین، به کارمندان آلمانی تا 10 روز مرخصی داده میشود تا به اعضای بیمار خانواده رسیدگی کنند.
آلمان برای مبارزه با تبعیض در محل کار، تدابیر قدرتمندی را اعمال میکند. قانون رفتار برابر عمومی (AGG)، تعصب براساس جنسیت، سن، قومیت و مذهب را ممنوع میکند. دستمزد برابر برای کار برابر الزامی است و کارفرمایان باید از استخدام، ارتقاء و شرایط کاری بیطرفانه اطمینان حاصل کنند.
آزار و اذیت، از جمله آزار جنسی کارکنان اکیداً ممنوع است. کارفرمایان همچنین باید پذیرای کارکنان دارای معلولیت باشند و مکانیسمهایی را برای رسیدگی به شکایات مرتبط با تبعیض ایجاد کنند. افرادی که با رفتار ناعادلانه مواجه میشوند، میتوانند به مقامات مربوطه گزارش دهند و راهحلهای قانونی برای مبارزه مؤثر با چنین موقعیتهایی دریافت کنند.
فرهنگ کار در آلمان، بهدلیل تأکید شدید بر وقتشناسی، کارآیی و کار با کیفیت بالا مشهور است. کارمندان باید به برنامههای تعیینشده پایبند باشند، ضربالاجلها را رعایت کنند و مسئولیتهای شغلی خود را جدی بگیرند. در محیط کار معمولاً یک ساختار سلسله مراتبی با خطوط روشنی از اختیارات و ارتباطات وجود دارد. احترام به اقتدار و پایبندی به پروتکلها نیز جزء جداییناپذیر فرهنگ کار است.
علاوهبراین، فرهنگ کار آلمان بهشدت بر ادامه تحصیل و توسعه حرفهای متمرکز است. یادگیری، مادامالعمر تشویق میشود و کارکنان اغلب در برنامههای آموزشی و کارگاههای مرتبط شرکت میکنند تا مهارت و دانش خود را ارتقا دهند. همچنین، تخصص و دانش تخصصی بسیار مورد احترام است و افراد دارای دانش عمیق در هر حوزه، اغلب بهعنوان مقامات و رهبران حوزه مربوطه درنظر گرفته میشوند. در واقع، تعهد آلمان به ارائه محصولات و خدمات با کیفیت بالا عمیقاً در فرهنگ کاری این کشور ریشه دوانده است.
آلمان یکی از مرفهترین کشورهای اروپا و مقصدی محبوب برای متخصصان ماهر و کارگرانی است که به پیدا کردن کار در آلمان امید دارند. اقتصاد قوی آلمان، نرخ پایین بیکاری و سیستم رفاه اجتماعی قوی این کشور، جویندگان کار را در سراسر جهان جذب میکند. بااینحال، مانند بسیاری از کشورها، آلمان نیز قوانین و مقررات منحصربهفردی برای درخواست و گرفتن کار دارد. در ادامه درباره مراحل اصلی جستوجوی کار در آلمان صحبت خواهیم کرد.
پیشاز شروع به جستوجوی کار، بهتر است ابتدا مشخص کنید که آیا برای کار در آلمان به ویزا نیاز دارید؟ بررسی سریع در وبسایت Make it in Germany نشان میدهد که آیا مشاغلی مانند پزشکی، پرستاری، مهندسی، تکنسینهای مکاترونیک، متخصصان فناوری اطلاعات و رانندگان قطار نیاز به ویزای کار در آلمان دارند یا خیر.
برای کار در آلمان به ویزا نیاز دارید. برای دریافت ویزا میتوانید به سفارت آلمان در ایران مراجعه کنید. همچنین، شما به پاسپورت، نامه پیشنهاد شغلی و سایر مدارک موردنیاز نیز احتیاج خواهید داشت. ویزاها و مجوزهای کاری موجود براساس صلاحیت شما و ماهیت کاری که نیاز دارید، عبارتاند از:
● ویزای جستوجوی کار: این ویزا به شما این امکان را میدهد که تا 6 ماه در جستوجوی شغل باشید.
● کارت آبی اتحادیه اروپا: این مجوز کار برای متخصصان بسیار ماهر با مدرک دانشگاهی یا مدرک معادل است و به شما اجازه میدهد تا حداکثر 4 سال در آلمان کار و زندگی کنید و سپس میتوانید برای اقامت دائم، درخواست دهید.
● ویزای کار: اگر در آلمان شغلی دارید، کارفرمای شما معمولاً از طرف شما برای ویزای کار درخواست میدهد.
برای برخی مشاغل لازم است که مدارک تحصیلی یا حرفهای ایران در آلمان به رسمیت شناخته شود. میتوانید در وبسایت Recognition in Germany بررسی کنید که آیا این موضوع در مورد شما صدق میکند یا خیر. اگر مدرک تحصیلی عالی دارید که در آلمان به رسمیت شناخته شده است، میتوانید ویزای 6 ماهه برای جستوجوی کار، دریافت کنید.
تحقیق کنید که کدام شهرها در حوزه کاری شما شناختهشده هستند. بهعنوان مثال، برلین و مونیخ مراکز صنعتی و فرانکفورت مرکز اقتصادی آلمان است. همچنین، باید هزینه زندگی را هم درنظر بگیرید. شهرهایی مانند برلین و لایپزیگ مقرونبهصرفهتر از مونیخ یا هامبورگ هستند. ازسویدیگر، شهرهای بزرگتر، معمولاً شبکههای حملونقل عمومی بهتری دارند. عواملی مانند امکانات فرهنگی، زندگی شبانه، فعالیتهای خارج از منزل و کیفیت کلی زندگی در هر شهر را ارزیابی کنید. شهرهایی مانند مونیخ به کیفیت بالای زندگی معروف هستند. ترجیحات شخصی خود را هم درنظر بگیرید؛ مثلاً اینکه از چه آبوهوا یا سبک زندگی خوشتان میآید؟
لیست مشاغل موجود در وبسایت Make it in Germany به شما در اشراف بر بازار کار این کشور کمک میکند. همچنین میتوانید در وبسایت آژانس استخدام فدرال یا شبکههای تجاری مانند LinkedIn یا Xing، جستوجوی شغلی خود را انجام دهید. اگر به شرکتهای خاصی علاقهمند هستید، مستقیماً در وبسایتهای شرکتی آنها، بهدنبال جای خالی بگردید.
وبسایتهایی مانند Monster، Stepstone و Indeed فهرستهای شغلی برای افراد مختلف در سراسر آلمان دارند. اگر در یک صنعت یا حرفه خاص کار میکنید، عضویت در انجمنهای مربوط به آن میتواند به شما کمک کند. این انجمنها اغلب دارای تابلوهای شغلی و رویدادهای شبکهای هستند تا به شما در یافتن کار موردنظرتان کمک کنند. آژانسهای کاریابی در آلمان نیز گزینههای قابلاعتمادی برای جستجوی شغل در آلمان هستند.
بهطور معمول، درخواست برای کار در یک شرکت آلمانی شامل یک نامه پوششی، یک رزومه همراه با یک عکس و گواهینامههای مرتبط است. شما میتوانید تمام این موارد را در نمایه لینکدین خود درج کنید. این کار باعث میشود حرفهای بهنظر برسید. کارفرمایان آلمانی برای دقت و توجه به جزئیات، ارزش قائل هستند؛ بنابراین یک رزومه جذاب تأثیر مثبتی بر درخواست شما دارد. LinkedIn بهطور گسترده در آلمان برای شبکههای شغلی استفاده می شود و به افزایش دیدهشدن شما در بین کارفرمایان آلمانی کمک میکند. دقت داشته باشید که تسلط به زبان آلمانی، بهویژه برای ارتباط با همکاران و کارفرمایان بسیار ارزشمند است.
برای یافتن بهترین موقعیتهای شغلی در آلمان، پورتالهای شغلی تخصصی را در آلمان شناسایی و در آنها ثبتنام کنید. همۀ بخشهای مرتبط از جمله اطلاعات شخصی، تجربه کاری، تحصیلات، مهارتها و زبان را پر و اهداف شغلی خود را برجسته کنید. در پورتال خودتان، عنوان شغلی، حوزه کاری، مکان (بهعنوان مثال، شهر یا منطقه در آلمان) و سایر فیلترهای مرتبط را مشخص و فهرستها را مرور کنید تا فرصتهای مناسب را بیابید.
برای شبکهسازی در بازار کار این کشور، تسلط به زبان آلمانی در هنگام درخواست شغل میتواند یک مزیت و نشاندهندۀ تعهد شما به زندگی و کار طولانیمدت در این کشور باشد؛ پس در رویدادهای صنعتی شرکت کنید، به انجمنهای حرفهای بپیوندید و با افراد مختلف در لینکدین، فیسبوک یا توئیتر ارتباط برقرار کنید.
برای مصاحبه آماده باشید؛ چون مصاحبههای شغلی آلمان رسمیتر و ساختارمندتر از سایر کشورها هستند. در مورد شرکت و شغل موردنظرتان تحقیق کنید و از قبل، آمادۀ پاسخگویی به سؤالات مربوط به صلاحیت و تجربه خود باشید. با این همه، ممکن است پیدا کردن کار در آلمان بیشتر از آنچه که فکر میکنید، طول بکشد؛ پس صبور باشید و به خودتان فرصت بدهید.
کمکگرفتن از استخدامکنندگان حرفهای میتواند یک استراتژی مؤثر برای ورود به بازار کار این کشور باشد، بهخصوص اگر بهدنبال نقشهای تخصصی هستید؛ بنابراین، بهتر است آژانسهای استخدامی را که در صنعت یا زمینه تخصصی شما کار میکنند، شناسایی کنید. بهدنبال آژانسهایی با حضور و شبکه قوی در آلمان باشید. رزومه (CV) خود را بهروزرسانی و طوری تنظیم کنید تا مهارتها، تجربیات و دستاوردهای شما را برجسته کنند و با استانداردهای آلمان مطابقت داشته باشند.
با استخدامکنندگان حرفهای، مستقیماً از طریق وبسایتها، لینکدین یا سایر شبکههای مرتبط تماس بگیرید و خودتان را بهصورت حرفهای معرفی کنید. بسیاری از بنگاههای کاریابی در نمایشگاههای کار و رویدادهای شبکهای در آلمان شرکت میکنند. در این رویدادها شرکت کنید تا با استخدامکنندگان بهطور حضوری درباره فرصتهای بالقوه گفتوگو کنید و اهداف و ترجیحات شغلی خود را بهطور واضح با آنها در میان بگذارید.
فرایند استخدام در آلمان، شامل دریافت رزومه و گواهیها، مصاحبه، آزمونهای ارزیابی و موارد مشابه است؛ بنابراین، باید پساز ثبت درخواست خود، کارتان را پیگیری کنید تا از فرصتهای شغلی جدید مطلع شوید. همچنین، باید به هر درخواستی از سمت کارفرما برای کسب اطلاعات بیشتر یا مصاحبه، فوراً پاسخ دهید و در نهایت، منتظر پاسخ کارفرما بمانید.
برای ورود به خاک آلمان باید ویزا داشته باشید. ویزای شما پساز طی مراحل قانونی در اختیارتان قرار خواهد گرفت. وقتی به آلمان رسیدید، باید آدرس خود را در اداره ثبت محلی (Einwohnermeldeamt) ثبت کنید و پاسپورت، اجازه اقامت و مدرک اقامت خود را ارائه دهید.
همچنین، برای دریافت حقوق و انجام تراکنشهای مالی به یک حساب بانکی در آلمان نیاز دارید که با مراجعه به شعبه بانک محلی و ارائه پاسپورت و اجازه اقامت خود، این حساب را باز خواهید کرد. پساز آن، نوبت به بیمه درمانی اجباری میرسد که باید پیشاز شروع به کار از طریق شرکتهای بیمه برای آن اقدام کنید. بهترین نوع بیمه درمانی، بیمه TK است. پساز تکمیل همۀ مراحل، میتوانید در آلمان شروع به کار کنید. یادتان نرود قوانین و مقررات کار در آلمان را رعایت کنید؛ چون آلمانیها براساس قوانین و مقررات زندگی میکنند.
سخن پایانی
برای پیدا کردن کار در آلمان باید فرصتهای شغلی مختلف را بررسی و با شبکههای حمایتی آنها ارتباط برقرار کنید. همچنین، لازم است از شرایط، حقوق و مزایا و فرهنگ کاری در آلمان باخبر باشید. در این مقاله سعی کردیم، کمک کنیم تا همۀ مراحل اصلی را برای جستوجوی کار در آلمان برای ایرانیان به شما عزیزان شرح دهیم. شما چه پیشنهاداتی برای افزودن به این مطلب دارید؟ با ما درمیان بگذارید.