ما در این مطلب قصد داریم بر قوانین و شرایط پناهندگی در آلمان، که امروزه یکی از شیوههای شناختهشده برای مهاجرت به این کشور اروپایی است، بپردازیم. پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با مراحل، کیسها و چالشهای مربوط به پناهندگی در آلمان، تا پایان مقاله ما را همراهی کنید.
با توجه به جذابیتهای فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی که آلمان دارد، شمار متقاضیانی که به دنبال زندگی و کار در این کشور هستند، کم نیستند. این امر باعث میشود که در کنار توسعه روز افزون مهاجرت پرستاران به آلمان، شاهد افزایش تقاضا برای پناهندگی در آلمان نیز باشیم. در آلمان نیز، همچون بسیاری از کشورهای توسعه یافته، رویههایی تعیین میشود تا افراد واجد شرایط پناهندگی، بر اساس آن مورد پذیرش قرار بگیرند. مطابق با قوانین آلمان، مسئولیت رسیدگی به درخواستهای پناهندگی در آلمان، بر عهده سازمان فدرال مهاجرت و پناهندگان (BAMF) است. در ادامه توضیحات بیشتری در خصوص پناهندگی به کشور آلمان ارائه خواهیم داد.
حدود 8 میلیون نفر از جمعیتی که در آلمان زندگی میکنند را مهاجرتکنندگان به این کشور، تشکیل دادهاند. این مهاجران از راههای گوناگونی همچون مهاجرت کاری، تحصیلی، سرمایهگذاری و حتی پناهندگی به این کشور اروپایی آمدهاند. در واقع به دلیل وجود راههای گوناگون و متنوعی که برای مهاجرت به کشور آلمان وجود دارد، انتخاب یک مسیر مهاجرتی درست، یکی از شروط اصلی برای داشتن یک مهاجرت موفق است. همچنین لازم به ذکر است که به دلیل خطرات، چالشها و دردسرهای بسیار زیادی که در مسیر مهاجرت از طریق پناهندگی به کشور آلمان وجود دارد، این روش به هیچ فردی توصیه نمیشود. با این وجود آگاهی داشتن از شرایط، مراحل و کلیه اطلاعات مربوط به پناهندگی در آلمان برای افراد، خالی از لطف نیست. به بیان دیگر، با توجه به دشواریهای این شیوه مهاجرت و ترافیک تقاضاها برای پناهندگی پس از ورود به خاک این کشور، توصیه میشود از افراد و مشاوران مطلع و دارای تجربه کمک بگیرید و در خصوص روشهای امنتر و بهتر درباره پناهندگی در آلمان، اطلاعات لازم را کسب نمایید.
آلمان مانند بسیاری از کشورهای دیگر به اصول مندرج در کنوانسیون ژنو در مورد وضعیت پناهندگان پایبند است. کنوانسیون ژنو یک معاهده بین المللی کلیدی است که حقوق پناهندگان و تعهدات کشورهای میزبان را تعریف میکند. آلمان یکی از امضاکنندگان کنوانسیون ژنو 1951 و پروتکل 1967 آن است. موافقتنامههای ژنو چارچوب قانونی را برای حمایت از پناهندگان و حقوق آنها ایجاد میکند. کشورهای طرف کنوانسیون مانند آلمان موظفند از پناهندگان در قلمرو خود حمایت کنند. آنها همچنین تشویق میشوند تا جذب و تابعیت پناهندگان را تسهیل کنند.
طبق کنوانسیون ژنو، پناهنده به فردی گفته میشود که خارج از کشور تابعیت یا محل سکونت معمولی خود است و به دلیل نژاد، مذهب، ملیت، عضویت در یک گروه اجتماعی خاص یا عقاید سیاسی ترس موجهی از آزار و اذیت دارد. آلمان مانند سایر امضا کنندگان کنوانسیون ژنو، فرایندی را برای افراد متقاضی پناهندگی فراهم میکند. حق پناهندگی تحت قانون اساسی آلمان (Grundgesetz) محافظت میشود. آلمان متعهد به ارائه حمایت از افرادی است که معیارهای وضعیت پناهندگی را مطابق با کنوانسیون ژنو دارند.
آلمان یک روش پناهندگی برای ارزیابی ادعاهای افرادی که به دنبال پناهندگی هستند، ایجاد کرده است. این روش شامل مصاحبه، تأیید اسناد و ارزیابیهای قانونی برای تعیین اینکه آیا یک فرد واجد شرایط پناهندگی بر اساس قوانین بین المللی و داخلی است یا خیر. کنوانسیون ژنو اصل عدم بازگرداندن را تعیین میکند، به این معنی که پناهندگان را نمیتوان به زور به کشوری بازگرداند که در آن با آزار و اذیت مواجه شوند. آلمان با پایبندی به این کنوانسیون از پناهندگان حمایت کرده و امنیت آنها را تضمین میکند.
آلمان برنامههای مختلف ادغام را برای حمایت از پناهندگان در سازگاری با محیط جدید خود اجرا کرده است. این برنامهها ممکن است شامل دورههای زبان، آموزش شغلی و کمک در یافتن مسکن باشد. آلمان علاوه بر به رسمیت شناختن پناهندگان بر اساس کنوانسیون ژنو، همچنین ممکن است از افرادی که از درگیریهای مسلحانه یا سایر موقعیتهای خشونت عمومی فرار میکنند، حمایت موقت کند. آلمان در تلاشهای بین المللی برای رسیدگی به بحران جهانی پناهندگان حضور قوی دارد و از طرحهای کاربردی با هدف یافتن راه حلهای پایدار برای پناهندگان حمایت میکند.
آن دسته از افرادی که از طریق پناهندگی در آلمان به دنبال دریافت اقامت و تابعیت این کشور هستند، لازم است پس از ورود به خاک آلمان، در اولین فرصت و سریعترین زمان ممکن درخواست پناهندگی خود را به همراه دلایل کافی و قابل قبول به پلیس مرزی آلمان ارائه دهند. در صورتی که فرد متقاضی پناهندگی در آلمان در داخل یکی از شهرهای این کشور باشد، لازم است به اداره پلیس یا پلیس مرزبان آن منطقه مراجعه نموده و درخواست خود را به آنها ارائه نمایند. پس از آنکه درخواست متقاضیان در اداره پلیس به ثبت رسید، آنها را به کمپهایی که برای پناهجویان در آلمان فراهم شده است، میفرستند. این افراد باید به مدت نامشخصی در این کمپها به سر ببرند و شرایط ناگوار آن را تحمل کنند تا پاسخ درخواست پناهجویی آنها صادر شود. با توجه به اینکه آلمان یکی از کشورهای مطرح در زمینه اقتصادی و صنعتی در جهان است، افراد بسیار زیادی از سراسر جهان هستند که تمایل به اخذ پناهندگی در آلمان را دارند. به همین دلیل این افراد باید کیس پناهندگی خود را از جمله سیاست، دین و مذهب، جنگ و … در درخواستی که ارائه میدهند مشخص نمایند و ادله و اسناد کافی برای اثبات آن، در اختیار داشته باشند.
پس از آن، برای متقاضیان پرونده پناهجویی تشکیل میشود و گواهی اقامت موقت صادر میگردد. لازم به ذکر است که پناهندگی در آلمان میتواند از طریق ورود قانونی به این کشور یا ارائه درخواست پناهندگی آلمان با استفاده از ویزای توریستی انجام شود اما باید بدانید که رای دادگاه برای افراد، چه آنهایی که به صورت قانونی وارد این کشور شدهاند و چه آنهایی که به صورت غیرقانونی خود را به خاک آلمان رساندهاند هیچگونه تفاوتی نخواهد داشت و در این دادگاه، تنها واقعیت ادعای مطرحشده توسط متقاضیان مورد بررسی قرار میگیرد.
پس از آن که درخواست متقاضیان بررسی شد، دو حالت وجود دارد یا درخواست آنها رد میشود و یا تایید میگردد. در صورتی که متقاضی پناهندگی در آلمان مردود شود، امکان اعتراض به رای صادره و درخواست تجدید نظر برای او وجود دارد که در صورت تکرار عینی رای صادره، متقاضی موظف است خاک آلمان را ترک نماید. اما اگر رای به نفع متقاضی مبنی بر تایید درخواست پناهندگی در آلمان صادر شود، فرد میتواند برای اقامت در آلمان اقدام نماید.
توجه داشته باشید که اگر سه ماه از زمان اقامت کوتاه مدت متقاضیان در کمپهای پناهجویان آلمان، بگذرد، پناهندگان میتوانند برای کار کردن در آلمان درخواست دهند و در این کشور مشغول به کار شوند. همچنین پس از آن که سه سال از زندگی و فعالیت آنها در آلمان گذشت، در صورتی که بر زبان آلمانی نیز تسلط پیدا کنند، میتوانند برای ارائه درخواست اقامت دائم آلمان اقدام کنند.
کشور آلمان نیز مانند دیگر کشورهای دنیا، از تعریف بینالمللی کنوانسیون پناهندگان که در سال 1951 به عنوان یک سند حقوقی اساسی وضع گردید، پیروی میکند. تعریف پناهنده از نظر دولت فدرال آلمان، آن دسته از افرادی است که از جنگ، خشونت و یا آزار و اذیت از کشور خود فرار کردهاند و به منظور پیدا کردن منطقهای که امنیت جانی و مالی دارد، به کشورهای دیگر پناه میبرند.
معمولا افرادی که قصد پناهندگی در آلمان را دارند، مجبورند هنگام عبور از مرز، املاک، دارایی و عزیزان خود را رها کنند. این افراد حق و اجازه بازگشت به کشور مبدا خود را ندارند و موظف هستند ادعای خود را در دادگاههای آلمان بیان و ثابت کنند چون در غیر این صورت، نه تنها از آلمان اخراج میشوند، بلکه موظف میشوند مبلغی را به عنوان جریمه پرداخت کنند.
ممکن است برای برخی از افراد سوال پیش آید که محل اقامت برای پناهندگی در آلمان کجاست؟ در پاسخ به این سوال باید گفت که پناهندگان در آلمان، در 3 نوع محل میتوانند اقامت کنند. این محلها عبارتاند از:
مراکز پذیرش اولیه پناهجویان در آلمان
مراکز اقامت جمعی پناهجویان در آلمان
محل اقامت غیرمتمرکز پناهجویان در آلمان
مراکز پذیرش اولیه پناهجویان، مراکزی هستند که متقاضیان پناهندگی در آلمان ابتدا آنجا ساکن میشوند و طول دوره اقامت آنها در این محل، حداقل 6 ماه خواهد بود. این مراکز امکانات متفاوتی دارند و در شهرهای مختلفی همچون بایرن، وستفالن و … قرار دارند.
آن دسته از افرادی که به مدت 6 ماه در مراکز پذیرش اولیه سکونت داشتهاند، برای ادامه سکونت و طی کردن روند درخواست پناهندگی در آلمان به مراکز اقامت جمعی منتقل میشوند. به یاد داشته باشید که متقاضیان پناهندگی در آلمان، توسط پلیس و اداره مهاجرت آلمان بررسی میشوند و بلافاصله پس از درخواست پناهندگی، از آنها اثر انگشت گرفته میشود تا به محض ورود به کشور دیگر و ارائه درخواست پناهندگی، به کشور ابتدایی بازگردانده شوند.
کیسهای مربوط به پناهندگی در آلمان کداماند و بهترین کیس چیست؟ در این بخش از مقاله میخواهیم به این قبیل از پرسشها پاسخ دهیم. همانطور که اشاره شد و میدانید، پناهجو به فردی گفته میشود که به دلیل برخی از مسائل و موضوعات در کشور خود دچار آزار و اذیت میشود و یا مورد تهدید جانی و مالی قرار میگیرد. مواردی همچون جنگهای داخلی یا بیرونی، مشکلات نژادی و مسائل سیاسی، اجتماعی، جنسیتی، دینی و مذهبی از جمله مسائل تهدیدکننده است. در واقع این مسائل همان کیسهای پناهندگی هستند که پناهجویان بر مبنای آنها میتوانند درخواست پناهندگی در آلمان خود را ارائه دهند و برای ادعای خود ادله و شواهد کافی به همراه داشته باشند. نکته مهم این است که پناهجو به هیچ عنوان نباید دروغ بگوید، چرا که کارشناسان و بازرسان دادگاهها و همچنین متخصصان امور مهاجرت در این کشور، افرادی باهوش، ماهر و باتجربه هستند و با طرح چند سوال متفاوت میتوانند صحت سخنان شما را تشخیص دهند. در ادامه مقاله به تعریف کیسهای مربوط به پناهندگی در آلمان میپردازیم:
انتخاب کیس مشکلات نژاد پرستی برای آن دسته از افرادی مناسب است که به دلیل افکار و عقاید فاشیستی رایج در کشور خود، با برخی از مشکلات مواجه میشوند و یا به شکلهای گوناگون در کشور خود دچار برخی مشکلات نژادپرستانه میشوند. در واقع افرادی که جزء بومیت و اقلیتهای خاصی هستند و به همین دلیل نیز در کشور خود مورد آزار و اذیت قرار میگیرند، میتوانند از این کیس برای پناهندگی در آلمان بهره بگیرند.
کیس مشکلات سیاسی برای افرادی است که در کشور خود به دلیل داشتن برخی نگرشها و اعتقادات سیاسی خاص، مورد شکنجهها و تهدیدات شدیدی قرار میگیرند. در واقع افرادی که قدرت و آزادی ابراز اعتقادات سیاسی خود را در کشور ندارند و در صورت ابراز نیز با حاکمیت چالشها و مشکلات جدی پیدا میکنند، میتوانند کیس سیاسی را برای پناهندگی در آلمان انتخاب کنند.
از دیگر کیسهای پناهندگی در آلمان مشکلات جنگی است. هنگامی که یک کشور دچار اغتشاش و جنگ داخلی میشود و یا با کشوری دیگر وارد نزاع و جنگ میگردد، افراد آن کشور میتوانند برای پناهندگی از کیس مشکلات جنگی استفاده کنند. در واقع کیس مشکلات جنگی برای آن دسته از افرادی مناسب خواهد بود که به دلیل جنگهای داخلی و خارجی، دچار تهدیدات جانی و مالی میشوند.
کیس مشکلات اجتماعی و جنسیتی یکی دیگر از کیسهای پناهندگی در آلمان است که متقاضیان خاص خود را دارد. گروهی از افراد که به هر دلیلی تمایلات جنسی خاصی دارند و در کشور خود آزادی لازم برای بروز این تمایلات را ندارند، میتوانند به کشور دیگری که از این نظر، افراد را حمایت میکند، درخواست پناهندگی دهند.
کیس دین و مذهب برای اشخاصی که در کشور خود نمیتوانند مناسک مذهبی خود را ادا کنند و یا اشخاصی که قصد ترویج مذهب خود را دارند اما کشور آنها اجازه این امر را نمیدهد و حتی با مذهب جدید فرد با خشونت رفتار میکند مناسب است. این افراد میتوانند برای پناهندگی در آلمان از کیس مذهبی استفاده کنند. جالب است بدانید که پناهندگی مذهبی و شمار پناهجویانی که از کیس دین و مذهب استفاده میکنند در آلمان بسیار زیاد است.
به طور کلی قوانین مربوط به پناهندگی در آلمان با تغییرات چشمگیری همراه نبوده است. اما آنچه که به نظر میرسد این است که دولت آلمان دیگر همچون قبل از پناهجویان حمایت نمیکند. دلیل این امر میتواند به هزینهبر بودن حمایت دولت آلمان از پناهندگان در این کشور باشد. به طور مثال پیش از این، افرادی که برای پناهندگی در آلمان اقدام میکردند، در مراکز پذیرش، از مزایای زیادی به ویژه مقدار کمک نقدی بهرهمند میشدند، این در حالی است که با توجه به قوانین جدید پناهندگی در آلمان، در این مراکز، تنها اقلام ضروری همچون غذا، گرما، مسکن، لباس، مراقبتهای بهداشتی و اقلام خانگی به پناهجویان داده میشود و کمک نقدی تنها در صورت تشخیص و صلاحدید دولت پرداخت میگردد.
افرادی که به دنبال پناهندگی در آلمان هستند و درخواست آنها توسط اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان (BAMF) پذیرفته میشود از حقوق زیر برخوردار خواهند بود:
اجازه آوردن همسر و فرزندان خردسال خود به آلمان را دارند.
افراد مجرد اجازه آوردن والدین خود به آلمان را کسب خواهند کرد.
مجوز کار برای این افراد صادر میشود. در کنار اینکه به آنها در یافتن شغل کمک میشود، در صورت بیکاری، میتوانند کمک هزینه بیکاری دریافت کنند.
امکان استفاده از امکانات آموزشی همچون مدرسه، دورههای آوسبیلدونگ و دانشگاه فراهم است.
امکان شرکت افراد در دوره ادغام نیز وجود دارد.
همانطور که میدانید، پناهجویان برای آنکه به کشور آلمان برسند، باید از راههای نامناسب و پرخطر عبور کنند. این راهها همواره جان و مال آنها تهدید میکند. به طوری که سالانه شمار زیادی از متقاضیان پناهندگی، جان خود را در این مسیر از دست میدهند. دردسرهای پناهندگی در آلمان به همینجا ختم نمیشود و پناهندگان پس از رسیدن به آلمان نیز وضعیت و شرایط مطلوبی نخواهند داشت. لازم است بدانید که پناهندگی، سختترین و پردردسرترین و چالشبرانگیزترین روش مهاجرت است و به شدت به افرادی که قصد مهاجرت به آلمان را دارند، توصیه میشود سایر روشهای مهاجرت به آلمان را در اولویت خود قرار دهند و سپس، اگر شرایط لازم برای مهاجرت از طریق آنها برای او فراهم نبود، به فکر مهاجرت از طریق پناهندگی در آلمان باشد. برخی از دردسرها و مشکلات مربوط به پناهندگی به آلمان به شرح زیر است:
سخت و صعبالعبور بودن مسیر پناهندگی به آلمان
نامعلوم بودن زمان اعلام نتیجه درخواست پناهندگان
امکان ابتلا به انواع بیماری و مشکلات به دلیل عدم وجود امکانات بهداشتی
عدم امکان بازگشت پناهجو به کشور مبدا پس از پناهندگی برای چندین سال
مواجهه با مشکلات در کشور مبدا در صورت رد درخواست پناهندگی و دیپورت شدن
وجود سختگیری مضاعف برای درخواست پناهندگی در آلمان به دلیل ترافیک بالای متقاضیان
بنابر آنچه در این مقاله به آن اشاره کردیم، پناهندگی در آلمان یکی از شیوههای مهاجرت به این کشور است که با وجود تمام سختیها و چالشهایی که به همراه دارد، اما هر ساله متقاضیان زیادی برای پناهندگی در آلمان درخواست میدهند. این افراد باید ضمن مشخص کردن کیس پناهندگی خود، مدارک و ادله کافی برای اثبات آن را در اختیار داشته باشند تا بتوانند در دادگاهی که برای پناهجویان و بررسی وضعیت آنها برگزار میشود، نظر مثبت دادگاه را به خود جلب نمایند.
مشکلات نژادپرستی، مشکلات سیاسی، مشکلات جنگی، اجتماعی و جنسیتی و همچنین مذهبی از جمله کیسهای پناهندگی در آلمان هستند که هر پناهجو بر اساس موقعیت و شرایطی که دارد، دست به انتخاب آن میزند. توصیهای که همواره به افراد متقاضی مهاجرت به کشور آلمان میشود، این است که ابتدا سایر روشهای مهاجرت به این کشور را بررسی کرده و در صورت فراهم بودن امکانات، از طریق آن روشها اقدام نمایند و پناهندگی در آلمان را در صورتی که مجبور به مهاجرت هستند، به عنوان آخرین گزینه پیش رو در نظر بگیرند.
بیشتر بدانید: راه های قانونی مهاجرت به آلمان 2024
علاوه بر پروسه استاندارد درخواست پناهندگی، روشها و اشکال جایگزینی از پناهندگی در آلمان برای افرادی که نیاز به حمایت بین المللی دارند وجود دارد. این گزینهها برای رسیدگی به موقعیتها یا دسته بندیهای خاصی از افراد طراحی شدهاند که ممکن است واجد شرایط پناهندگی طبق کنوانسیون ژنو نباشند، اما همچنان نیاز به حمایت دارند. با این حال، مواردی مانند بهترین کیس برای پناهندگی در آلمان برای افغانها میتوانند افرادی باشند که تحت کشتار هدفمند غیرنظامیان، اعدامهای فراقانونی، آوارگی اجبار و خشونت علیه زنان و دختران همیشه در دسته اصلی پناهندگی قرار دارند. از روشهای جایگزین پناهندگی در آلمان وجود دارند که در ادامه شرح میدهیم.
توجه به این نکته مهم است که چشم انداز حقوقی و سیاسی در مورد پناهندگی و اشکال جایگزین حمایت میتواند تغییر کند. برای دریافت جدیدترین اطلاعات در مورد پناهندگی و جایگزینهای حفاظتی در آلمان با منابع رسمی دولتی یا کارشناسان حقوقی مشورت کنید.
برای درخواست پناهندگی در آلمان به محض ورود باید به دفاتر مرزی (Grenzbehörde)، پلیس اداره امور خارجیان (Ausländerbehörde) یا مراکز پذیرش پناهندگان (کمپهای موقت برای پناهجویان) مراجعه کنید. برای معرفی خود به عنوان یک پناهجو کافی است کلمه پناهجو (Asyl) را به زبان بیاورد. سپس آنها شما را به یک کمپ اولیه برای پناهجویان منتقل میکنند.
بعد از اینکه شما به کمپ موقت منتقل میشوید، در کمپ به صورت رسمی به عنوان پناهنده در آلمان ثبت میشوید. سپس باید همه مشخصات شخصی از جمله نام، نام خانوادگی، تاریخ و محل تولد و کشوری که از آن آمدهاید را دقیقاً بیان کنید. به علاوه از شما عکس و اثر انگشت گرفته میشود و سوالاتی از شما پرسیده خواهد شد. پس از ثبت نام یک مدرک رسمی برای اقامت (Ausweis) در شهر مورد نظر در آلمان دریافت خواهید کرد. این مدرک را در همه جا همراه خود داشته باشید تا زمانی که اقامت خود را بگیرید.
همه افرادی که از کشورهای خارج از اتحادیه اروپا به آلمان آمدهاند بعد از ورود به کشور باید اثر انگشت بدهند. این موضوع در سال ۲۰۰۳ توسط مقررات اتحادیه اروپا ایجاد شده است. اگر مشخص شود که فرد پناهجو قبل از ورود به آلمان در یکی دیگر از کشورهای اروپایی اثر انگشت داشته باشد، آلمان پرونده او را قبول نمیکند. همه اطلاعات شخصی و اثر انگشت فرد پناهجو توسط پلیس فدرال و اداره فدرال مهاجرت و پناهندگان (BAMF) جمع آوری و در مرکز ثبت نام خارجیان (Ausländerzentralregister) ذخیره میشود.
بعد از ثبت نام به کمپ منتقل میشوید. روند تعیین کمپ توسط یک سیستم کامپیوتری به نام توزیع اولیه پناهجویان (Erstverteilung der Asylbegehrenden) انجام میشود و هر کمپی که انتخاب شود، پناهجو موظف است به آن کمپ برود. در کمپ ممکن است با چندین نفر در یک اتاق زندگی کنید. پس از چند هفته یا چند ماه ممکن است به محل اقامت دیگری فرستاده شوید. محل اقامت دوم بعد از دوره اولیه میتواند یک آپارتمان یا کمپ دائم در نزدیکی کمپ اولی یا حتی شهر دیگری در نزدیکی شهر فعلی شما باشد.
بلافاصله پس از ثبت نام و رفتن به کمپ به شما کمکهای اولیه دولتی برای زندگی ارائه میشود. این کمکهای اولیه شامل غذا، لباس و کفش، لوازم بهداشتی و لوازم اولیه خانگی است. همه این موارد را از همان روز اول در کمپ موقت دریافت خواهید کرد. علاوه بر این، شما یک مقدار پول به طور ماهانه به عنوان (پول جیبی) دریافت میکنید که میتوانید با آن سیم کارت، بلیط اتوبوس یا چیزهای دیگر تهیه کنید.
همینکه خود را به عنوان پناهجو معروفی میکنید، بلافاصله میتوانید درخواست پناهندگی کنید؛ اما در بعضی موارد و در شهرهای مختلف برای درخواست پناهندگی باید منتظر یک قرار ملاقات (ترمین) از اداره بامف باشید. با درخواست پناهندگی عملا پروسه پناهندگی شروع میشود.